Rol van de notaris

De Curaçaosche notaris is een openbaar ambtenaar die voor het leven is benoemd maar moet aftreden als hij 65 jaar wordt.
Hij is bevoegd (en in principe verplicht) om op verzoek van zijn cliënten authentieke akten op te maken van bepaalde rechtshandelingen.
Notariële akten zijn akten, die door een notaris in functie zijn opgemaakt.
Die akten kunnen nagenoeg alle rechtshandelingen betreffen, behalve die, waarvoor de wet een speciale ambtenaar heeft aangewezen (zoals b.v. voor akten van de burgerlijke stand).

De notariële akte biedt diverse voordelen boven de onderhandse (niet door een daartoe bevoegde ambtenaar opgemaakte) akte. Die voordelen zijn:

• dat de notariële akte wordt opgemaakt door een onpartijdige deskundige, die er nauwgezet naar zal streven de akte zó op te stellen, dat procedures worden voorkomen;
• dat de dagtekening, de echtheid en de juistheid van de notariële akte meteen vaststaan;
• dat die akte steeds bewaard blijft en dat er dus altijd duplikaten (afschriften) van kunnen worden gemaakt;
• dat van sommige notariële akten een grosse kan worden afgegeven, waarmee de daarop rechthebbende zonder rechterlijk vonnis zijn rechten kan uitoefenen (een “grosse” is een officieel en gewaarmerkt bijzonder afschrift van een notariële akte; de “minuut” is het origineel van de akte).

Vanwege die voordelen en omwille van de rechtszekerheid stelt de wet voor een aantal overeenkomsten en rechtshandelingen de notariële akte verplicht.

Die verplichting geldt hoofdzakelijk voor de volgende overeenkomsten en rechtshandelingen:

• Het maken of wijzigen van huwelijksvoorwaarden.
• Het maken of wijzigen van een testament.
• Het doen en het aannemen van bepaalde schenkingen.
• Het verdelen van bepaalde erfenissen.
• Het overdragen van registergoederen/onroerende zaken, zoals huizen.
• Het splitsen van een gebouw in appartementsrechten.
• Het verlenen en doorhalen van hypotheken.
• Het oprichten (en het wijzigen van de statuten) van rechtspersonen, zoals naamloze vennootschappen, besloten vennootschappen, stichtingen, stichtingen particulier fonds en verenigingen.

Uit het feit, dat de wet voor bepaalde overeenkomsten en rechtshandelingen de notariële akte verplicht stelt, kan worden afgeleid, dat deze akte vanwege genoemde voordelen voor alle overeenkomsten en rechtshandelingen de voorkeur verdient boven de onderhandse akte.

Of de notariële akte nu wel of niet wettelijk is voorgeschreven, nimmer beperkt de notaris zijn taak uitsluitend tot het opmaken van die akte. Meestal leidt hij ook de besprekingen, die aan de akte vóóraf gaan. Tijdens die besprekingen zal hij de belangen van alle betrokkenen afwegen en – zoekend naar een evenwicht – optreden als adviseur van beide of alle partijen. Een notaris is immers een notarieel jurist.

Juist de functie van juridisch adviseur oefent hij het meest veelvuldig uit.